Deze week komen Europese gezondheidsministers, vertegenwoordigers van lidstaten en maatschappelijke organisaties bijeen in de 67e vergadering van de Europese lidstaten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Boedapest. In een statement dat ze daar gaf namens Medicus Mundi International (MMI), benadrukte Wemos-pleitbezorger Linda Mans dat zonder investeringen in zorgpersoneel, het onmogelijk is om health security en universele toegang tot gezondheid te garanderen.
De Europese lidstaten hebben tijdens deze bijeenkomst een actieplan voor een duurzaam en toekomstbestendig zorgpersoneelsbeleid aangenomen. In haar statement namens MMI, samen met European Public Health Alliance (EPHA) en 13 andere maatschappelijke organisaties, benadrukte Linda dat lidstaten zelf moeten investeren in zorgopleidingen, om een aanzuigende werking op zorgpersoneel uit lage-inkomenslanden te voorkomen. Nu veel lidstaten financieel ruimer zitten en meer vacatures voor zorgpersoneel hebben, moeten ze niet vervallen in ‘quick fixes’ van internationale werving uit landen die al een precair gezondheidssysteem hebben. De ‘WHO Global Code of Practice on the International Recruitment of Health Personnel‘, een richtlijn voor het wereldwijd ethisch werven van zorgpersoneel waar Wemos krachtig voor heeft gelobbyd, blijft onmisbaar.
Maatschappelijk middenveld als ‘change agent’
In een artikel met Institute of Tropical Medicine (ITG) en EPHA gaat Wemos in op de rol van het maatschappelijk middenveld als ‘change agent’ om verandering teweeg te brengen in zorgpersoneelsbeleid. Het is gebaseerd op ervaringen uit het project Health Workers for All, dat Wemos coördineerde. De lessen uit deze ervaringen worden ook binnen het Health Systems Advocacy Partnerschap (HSAP), met onze Afrikaanse partnerorganisaties, toegepast.
Voor een duurzame oplossing
Eind augustus hebben WHO-lidstaten uit de Afrikaanse regio eveneens een op hun regio toegespitst actieplan voor een duurzaam en toekomstbestendig zorgpersoneelsbeleid aangenomen. De schatting is namelijk dat, als er niets wordt gedaan, in 2030 van het wereldwijde tekort van 18 miljoen zorgverleners, hiervan 6,1 miljoen Afrikaanse zorgverleners zijn. De regio kampt met problemen zoals onvoldoende financiën voor het creëren van banen en zorgverleners onder fatsoenlijke arbeidsomstandigheden te laten werken, zwak leiderschap en bestuur van zorgpersoneelsbeleid en onvoldoende scholingscapaciteit. Landen kunnen dit niet alleen oplossen, maar veel internationale donoren (waaronder lidstaten van WHO Euro) willen niet investeren in zorgpersoneel, omdat ze geen terugkerende kosten willen financieren. De onderliggende teneur is dat geld vrijgeven voor meer zorgpersoneel geen duurzame oplossing is.
Twee zaken zijn voor Wemos evident: we verwachten dat Nederland en de EU zelf hun eigen vacatures invullen en geen onmisbaar zorgpersoneel uit Afrika actief aantrekken. En we vragen de Nederlandse overheid en EU op hun beurt bij grote donoren, zoals de Wereldbank, Global Fund en GAVI, ervoor te pleiten dat het financieren van zorgpersoneel onontbeerlijk is. We moeten juist gezamenlijk investeren in zorgpersoneel; doen we dat niet, dan zal het tekort in 2030 wellicht nog groter zijn, met alle gevolgen van dien.
Lees het statement en bekijk een opname gemaakt door WHO Euro
Lees het artikel van Linda Mans et al. in Public Health Panorama: Civil society contributions to a sustainable health workforce in the European Union
