Vandaag publiceerde minister Klever van Buitenlandse Handel & Ontwikkelingshulp haar langverwachte beleidsbrief. Daarin geeft ze aan hoe ze invulling geeft aan haar portefeuille en de forse bezuinigingen – oplopend tot 2,4 miljard euro vanaf 2027. Hoewel de minister het belang van Nederland op iedere pagina voorop zegt te stellen, bedreigt dit beleid vooral de vooruitgang die we in de afgelopen decennia hebben bereikt, zowel voor (kwetsbare) mensen elders, als voor onze eigen positie en reputatie als betrouwbare (handels)partner.
De zwaarste bezuinigingen treffen vrouwenrechten, gendergelijkheid en onderwijs – deze verdwijnen op termijn volledig uit het beleid. Ook de budgetten voor klimaat, het maatschappelijk middenveld en multilaterale samenwerking slinken drastisch.
Drie Nederlandse belangen staan centraal in de beleidsbrief: handel en economie, veiligheid en stabiliteit, en migratie. Programma’s en diplomatieke inzet op watermanagement, voedselzekerheid en gezondheid moeten deze belangen ondersteunen. Hoewel in eerder beleid het handelsbelang al zwaarder begon te wegen, is deze enorme nadruk op het eigen belang ongekend. Het druist in tegen de geest van ontwikkelingssamenwerking dat juist vooruitgang voor de allerarmste en meest kwetsbare mensen in de wereld stimuleert.
In de huidige internationale (geo)politieke context is het zeer onwaarschijnlijk dat Nederland hiermee gediend is. Multilaterale samenwerking staat zwaar onder druk, er zijn oplopende geopolitieke spanningen en het besluit van de VS om USAID abrupt af te breken slaat een enorm gat in huidige internationale programma’s. Internationale instabiliteit en afbraak van decennia van vooruitgang op het gebied van armoedebestrijding, gendergelijkheid, vrouwenrechten en democratisering liggen op de loer en bedreigen de levens van mensen wereldwijd.
De minister erkent gelukkig wel het belang van mondiale gezondheid. Zij geeft aan de Nederlandse Mondiale Gezondheidsstrategie daarbij als leidraad aan te houden. Wemos heeft zich – samen met andere Nederlandse organisaties – jarenlang ingezet voor deze strategie en staat achter de prioriteiten uit de strategie. Zeer terecht blijft er aandacht voor de gezondheid – waaronder ook seksuele en reproductieve gezondheid en rechten – van vrouwen, meisjes en kwetsbare groepen. Ook de preventie van pandemieën is opgenomen in de beleidsbrief.
De minister heeft de intentie om – ook op het gebied van gezondheid – krachten te bundelen met multilaterale organisaties Naar onze mening is dat essentieel. Mede dankzij Nederlandse bijdragen aan mondiale gezondheidsfondsen (waaronder GAVI, het Global Fund en de Global Financing Facility) en de WHO hebben tientallen miljoenen mensen in lage- en middeninkomenslanden wereldwijd nu toegang tot malarianetten en hiv-medicatie, en kunnen kinderen gevaccineerd worden tegen veel voorkomende kinderziekten.
Maatschappelijke organisaties spelen een belangrijke rol bij het effectief implementeren van gezondheidsprogramma’s. Zij kunnen als geen ander de link leggen tussen lokale problemen en mondiaal beleid en hebben kennis en inzichten om te sturen op democratische, duurzame oplossingen. De minister wil korten op maatschappelijke organisaties, maar moet zich realiseren welke rol zij spelen in de uitvoering van Nederlands beleid.
Bovendien kunnen maatschappelijke organisaties nu door beleidsbeïnvloeding onderliggende oorzaken van problemen structureel aanpakken. Daarmee stimuleren zij betere kaders en beleid waardoor ook dienstverlening wordt versterkt. Dat kan straks niet meer.
Als de minister het belang van Nederland echt wil dienen, kan ze beter recht doen aan de reputatie van Nederland als voorvechter van mensenrechten en betrouwbare handelspartner. Die heeft onze internationale positie enorm versterkt. De ongekende wereldwijde uitdagingen waar we voor staan vragen om internationale samenwerking en solidariteit. Inzet op een korte-termijn ‘eigen land eerst’-beleid, zoals de minister voorstaat, kan wel eens als een boemerang terugkomen.
De beleidsbrief benadrukt nogmaals de forse bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking, oplopend tot 2,4 miljard euro structureel vanaf 2027. Tegen internationale afspraken in daalt het percentage dat Nederland uitgeeft aan ontwikkelingssamenwerking daarmee van 0,62% van ons bruto nationaal inkomen (BNI) in 2024 tot 0,44% in 2029. Dat is ver onder de OESO afspraak van 0.7%.
Dit heeft consequenties voor honderdduizenden mensen, waaronder veel kinderen en kwetsbare mensen, in de landen waarmee Nederland samenwerkt. Dankzij Nederlandse investeringen en samenwerking met lokale en Nederlandse maatschappelijke organisaties, zagen zij hun leven de afgelopen jaren verbeteren. Bijvoorbeeld door betere toegang tot gezondheidszorg, schoon drinkwater en onderwijs, maar ook door verhoogde economische zelfstandigheid en betrokkenheid bij democratische processen.
Foto door Nikodi op Pixabay.
Ontvang onze nieuwsbrief
