Paula van de Geest
Vandaag vindt in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg geneesmiddelenbeleid plaats. Vooruitlopend op het overleg organiseerde Wemos vorige week in de Tweede Kamer een bijeenkomst over het belang van voorwaarden verbinden aan publieke investeringen in medicijnen. Een terugblik op de geslaagde middag.
De overheid heeft als taak ervoor te zorgen dat medicijnen beschikbaar en betaalbaar blijven. Bepaalde medicijnen worden steeds duurder en daardoor minder toegankelijk. Aanleiding voor onze bijeenkomst was het recent gepubliceerd onderzoek van De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (Raad RVS) naar mogelijkheden om medicijnprijzen te verlagen.
Voorwaarden licenties nodig
De middag begon met een presentatie van Dominiek van Veen van License to Heal, een samenwerking van acht Politieke Jongerenorganisaties. Zij vertelde dat 80% van het fundamentele geneesmiddelenonderzoek wordt gefinancierd met publiek geld. License to Heal vindt dat er voorwaarden moeten worden verbonden aan de licenties die van publiek gefinancierde kennisinstellingen worden verkocht aan de industrie om ervoor te zorgen dat de medicijnen betaalbaar en toegankelijk blijven. Dominiek: ‘De burger moet de zorg krijgen, waar hij mede in heeft geïnvesteerd. ‘ License to Heal probeert alle betrokken stakeholders op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te wijzen en samenwerking aan te moedigen om zo tot een duurzaam en toekomstbestendig financieringsmodel voor geneesmiddelenontwikkeling te komen.
Meer transparantie
De tweede spreker was Thomas Berkhout van Universities Allied for Essential Medicines (UAEM). Volgens hem betalen burgers naast de hoge geneesmiddelenprijzen meerdere keren mee aan de ontwikkeling van medicijnen: direct door subsidies en beurzen, en indirect door belastingen. Hij vindt dat er meer transparantie moet zijn rond publieke investeringen in medicijnen. Om te zorgen dat het publiek ook profiteert van deze investeringen, zouden voorwaarden gesteld moeten worden aan de toegankelijkheid en betaalbaarheid. Thomas: ‘De burger draagt bij aan de financiering en patiënten lopen een risico. Het is niet meer dan rechtvaardig dat zij er ook profijt van hebben.’
Inefficiënt onderzoek, hoge ontwikkelingskosten
Leo Ottes van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) lichtte vervolgens het advies van de Raad toe. Hij onderstreepte dat geneesmiddelenonderzoek steeds inefficiënter wordt en dat de ontwikkelingskosten van medicijnen hoog zijn, doordat er veel mislukkingen zijn. Slechts 1/10 van de medicijnen in de klinische fase, de meest kostbare, haalt de eindstreep. Leo: ‘De faalkans moet omlaag, de positie van universiteiten moet versterkt worden en de overheid moet een sterkere onderhandelingspositie krijgen.’ Ook is de RVS er voorstander van om patiënten actief te betrekken bij onderzoek en om alternatieve ontwikkelmodellen te stimuleren waardoor de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen beter, sneller en goedkoper kan.
Prijs en ontwikkelkosten staan los van elkaar
Tot slot was Irene Schipper van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) aan het woord. SOMO gaat onderzoeken hoeveel publiek geld er nu daadwerkelijk zit in de ontwikkeling van bepaalde medicijnen die we in Nederland op de markt hebben. Dit onderzoek moet halverwege 2018 afgerond zijn. Schipper stelde dat belastingontwijking veel voorkomt in de farmaceutische industrie en dat er geen direct verband bestaat tussen de prijs en de ontwikkelkosten van een geneesmiddel. Irene: ‘De ontwikkelkosten hebben niets te maken met de enorme hoge prijzen van sommige medicijnen. Door de industrie wordt gewoon uitgerekend wat ze kúnnen vragen voor een medicijn.’
Wemos volgt de ontwikkelingen rond dit onderzoek op de voet en zal zeker overgaan tot actie wanneer de uitkomsten daar om vragen.
Kamerleden
De aanwezige Kamerleden Nine Kooiman (SP), Pia Dijkstra (D66), Corinne Ellemeet (GroenLinks) en Leonie Sazias (50Plus) toonden veel interesse in het onderwerp en zullen woensdag a.s. beslagen ten ijs komen tijdens het AO.
Ella Weggen (pleitbezorger Medicijnen bij Wemos): ‘Wemos vindt het belangrijk dat publieke investeringen in medicijnen ook leiden tot betere toegang tot betaalbare medicijnen. Met deze bijeenkomst hebben we eerste stappen gezet. We hopen dat de Tweede Kamer het Ministerie scherp blijft houden en op dit punt concreet gaat worden.’
