In tegenstelling tot minister Agema (VWS), vindt een meerderheid van de Tweede Kamer gelukkig wél dat we mpox-vaccins naar landen in Afrika moeten sturen. Het draagt immers bij aan het inperken van de infectieziekte en daarmee het risico dat deze zich naar nog meer landen uitbreidt.
Bovendien is het in lijn met afspraken in de Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie 2023-2030. Deze is opgesteld met oog voor overlap in Nederlandse en internationale belangen. Hierin staat: “In het kader van gelijkwaardige toegang tot vaccins zet Nederland zich […] in voor het beschikbaar stellen van eventueel overschot aan vaccins voor donatie aan landen die daar behoefte aan hebben.”
Terwijl het virus in steeds meer landen – ook buiten Afrika – opduikt, zei minister Agema vorige week dat zij vasthoudt aan de voorraad van 100.000 dosis mpox-vaccins in Nederland. Volgens het RIVM kan ons land 13.200 dosis (waarvan de houdbaarheid volgend jaar afloopt) missen.
Wij sluiten ons aan bij experts en een meerderheid van de Tweede Kamer, die vinden dat Nederland deze vaccins moet weggeven. De beste manier om de uitbraak in te dammen en verspreiding te voorkomen, is door nu zo snel mogelijk te vaccineren daar waar het nú nodig is. Wij doen een beroep op Kamerleden om druk te blijven uitoefenen voor het delen van vaccins.
Op naar een duurzame oplossing
Het doneren van mpox-vaccins is een pragmatische oplossing om nu zo snel mogelijk mensen in Afrika te beschermen en verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Doneren is geen duurzame oplossing voor toegang tot medische producten in Afrika. Daarom zou Nederland ook moeten inzetten op oplossingen waardoor het doneren van vaccins in de toekomst niet of nauwelijks meer nodig hoeft te zijn.
Een belangrijke oplossing is regionale productie van medicijnen en vaccins in Afrika, waarbij landen daar zelf de controle hebben over het maken en verdelen van deze producten. Momenteel zijn lage- en middeninkomenslanden voor de toegang tot medicijnen afhankelijk van de bereidheid van westerse bedrijven om hun producten ook daar op te markt te brengen. Regionale productie moet deze afhankelijkheid verminderen.
Nederland moet daarom initiatieven voor regionale productie in Afrika blijven steunen. Om regionale productie goed van de grond te krijgen, is het bovendien van belang dat westerse bedrijven hun patenten en kennis delen met lokale producenten in Afrikaanse landen. Overheden die initiatieven voor regionale productie in Afrika financieel ondersteunen, zoals Nederland en de Europese Unie, kunnen dit stimuleren, onder andere door voorwaarden te verbinden aan hun financiering.
Heldere uiteenzetting over noodzaak Nederland om zo snel mogelijk vaccins weg te geven
In het NRC beschrijven Victorine de Milliano (vaccine policy advisor, Artsen zonder Grenzen) en Joyce Browne (universitair hoofddocent Global Health aan het UMC Utrecht), in kraakheldere woorden waarom het belangrijk is dat Nederland zo snel mogelijk mpox-vaccins geeft aan landen die daar met urgentie op zitten te wachten.