Wemos is blij met het gedegen advies dat de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) recent uitbracht over de te ontwikkelen Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie. Toch zien we ook een aantal aandachtspunten. We schreven een appreciatie op het advies waarin we suggesties doen voor verdere aanscherping. Daarmee willen we ervoor zorgen dat de strategie ambitieus, rechtvaardig en coherent wordt en gezondheid als mensenrecht boven politieke en economische belangen wordt geplaatst.
Op 20 april 2022 publiceerde AIV het advies ‘Fundament voor een Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie’ voor de te ontwikkelen Nederlandse mondiale gezondheidsstrategie. Het geeft een goed gefundeerde motivering voor de noodzaak van een dergelijke strategie. Nederland heeft verantwoordelijkheden en verplichtingen op basis van internationale afspraken met betrekking tot het recht op gezondheid voor iedereen, Sustainable Development Goal 3 (Goede gezondheid en welzijn), universele gezondheidszorg (Universal Health Coverage) en ‘gezondheid als een mondiaal publiek goed’.
Mariëlle Bemelmans, directeur van Wemos: “Wij onderschrijven veel van de uitgangspunten die in het rapport benoemd worden. Zoals de behoefte aan een samenhangend kader om richting te geven aan interventies, coherentie te bewaken en effectiviteit te optimaliseren. En de multi-sectorale aanpak waarin beginselen zoals OneHealth, Health in All Policies en do no harm leidend zijn. Wij zouden dan ook graag meedenken over de uitwerking hiervan.”
Ten aanzien van de financiering van extra inspanningen voor mondiale gezondheid pleiten wij ervoor dat Nederland zich inzet om de fiscale ruimte van lage- en middeninkomenslanden te helpen vergroten. Daarbij hopen we dat Nederland ook haar eigen belastingbeleid onder de loep neemt en kritisch blijft kijken naar het bevorderen van commerciële geldstromen voor ontwikkeling in de gezondheidssector, omdat daar zekere risico’s aan kleven.
De AIV adviseert een overheidsbrede benadering van (mondiale) gezondheid en het aanstellen van een speciale gezondheidsgezant. “Wij zouden graag zien dat deze gezant onder de minister-president valt, juist om deze overheidsbrede benadering te borgen.” De gezant zou volgens Wemos bovendien een budget moeten krijgen dat niet uit middelen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS) komt. Bijvoorbeeld wel uit het budget voor Pandemische Paraatheid van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), met aanvullingen vanuit de sectorministeries die gebaat zijn bij een mondiale gezondheidsstrategie, waaronder Economische Zaken en Defensie.
De komende tijd zijn de vervolgstappen cruciaal. De policy brief die we eerder met de Dutch Global Health Alliance schreven, bevat onder andere onze ideeën hierover. Graag blijven wij betrokken in het proces en het opbouwen van het voorgesteld Nederlands Global Health platform. Wij hebben onze appreciatie gedeeld met de AIV Commissie Ontwikkelingssamenwerking die het advies geschreven heeft en de ministeries van Buitenlandse Zaken en VWS.
Wat vooraf ging: de weg naar een Nederlandse Global Health Strategie
Hoewel het idee om een Nederlandse Global Health Strategie op te stellen al jaren bestaat, kreeg het door de Covid-19-pandemie hernieuwde aandacht en urgentie. In december 2020 vroeg de Tweede Kamer de AIV een kader hiervoor te adviseren. Met de Dutch Global Health Alliance haalden we in het najaar van 2021 input op over een Nederlandse Global Health Strategie bij wereldwijde gezondheidsexperts en maatschappelijke organisaties. De policy brief die daaruit voortkwam, deelden we in december 2021 met de AIV.
Diezelfde maand presenteerde het kabinet Rutte IV in haar regeerakkoord het plan om een Global Health Strategie te ontwikkelen. Volgens de minister van BHOS wordt deze in het derde kwartaal van 2022 gepubliceerd.
Photo by: UN Photo / Jean-Marc Ferré.
