Begin deze maand heeft de vaste Kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gedebatteerd over het geneesmiddelenbeleid in Nederland. In navolging van dit debat zijn er verschillende moties ingediend waarover vandaag wordt gestemd. In aanloop naar deze stemming heeft Wemos een stemadvies geschreven die we hebben gedeeld met de Tweede Kamerleden.
Tijdens het debat over geneesmiddelenbeleid zijn verschillende onderwerpen behandeld waar wij ons al geruime tijd voor inzetten, waaronder maatschappelijk verantwoord licentiëren (MVL) en aanvullende beschermingscertificaten (ABC’s). Beide onderwerpen hebben potentieel een grote impact op de betaalbaarheid en beschikbaarheid van medicijnen.
Extra eisen nodig bij aanvullende bescherming certificaten
De reguliere patentperiode van medicijnen duurt twintig jaar. Via ABC’s krijgen farmaceutische bedrijven echter een verlenging van hun monopoliepositie op de markt. Hierdoor wordt concurrentie uitgesteld en kunnen farmaceuten voor een langere periode hun prijzen hoog houden. Sinds de publicaties van verschillende rapporten over mechanismen voor aanvullende marktbescherming, waaronder die van Technopolis Group, heeft Wemos zich sterk gemaakt voor het stellen van extra eisen bij de aanvraag van een ABC.
Wemos stelt in een gezamenlijke brief met andere maatschappelijke organisaties, dat ABC’s alleen verleend zouden moeten worden wanneer farmaceutische bedrijven publiekelijk kunnen aantonen dat zij hun kosten voor Research & Development nog niet hebben terugverdiend in de reguliere patentperiode. Vorige week hebben Pia Dijkstra (D66) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) een motie ingediend die onze standpunten hierop steunt en de toekenning van ABC’s hervormt volgens Wemos’ visie.
Noodzaak voor verdere afspraken over maatschappelijk verantwoord licentiëren
In het afgelopen jaar gepubliceerd rapport van de Nederlandse Federatie Medische Centra (NFU) en ZonMw, staan tien principes die medische universiteiten zouden moeten nastreven in hun kennisoverdracht met farmaceutische bedrijven. Dit geeft een eerste stap in de goede richting voor afspraken over onderzoek dat gefinancierd is met belastinggeld. Minister Bruins is van mening dat MVL effectiever is wanneer het internationaal wordt toegepast.
Wemos ondersteunt deze visie en denkt dat de minister hier een steentje aan kan bijdragen door een actieve rol te spelen in de verspreiding van het rapport. Jammer genoeg is in het rapport van NFU en ZonMw geen informatie te vinden over hoe universiteiten om moeten gaan met partijen die zich niet aan het akkoord houden. Ook is het onduidelijk wat de consequenties zijn voor universiteiten wanneer zij de tien opgestelde principes niet implementeren. Met andere woorden; hoe bindend zijn de afspraken? Het is goed om te zien dat mevrouw Ellemeet (GroenLinks) en mevrouw Dijkstra (D66) onze zorgen hierover delen en deze opgenomen hebben in hun moties.
Uitgelezen kans om betaalbaarheid en toegankelijkheid van medicijnen te verbeteren
Tweede Kamerleden hebben vandaag een uitgelezen kans om het geneesmiddelenbeleid van Nederland te verbeteren. Door strengere eisen te stellen aan het verlenen van ABC’s en het concept van MVL actief onder de aandacht brengen van Europese lidstaten, kunnen we ervoor zorgen dat de betaalbaarheid en toegankelijkheid van medicijnen verbeterd wordt.
Update over uitslag (27 juni 2019)
Na de stemmingen van dinsdag 25 juni 2019 heeft de Tweede Kamer beide moties aangenomen op het gebied van maatschappelijk verantwoord licentiëren (MVL). Dit betekent dat de NFU ook zal moeten nadenken over wat de consequenties zijn bij het niet naleven van de modelovereenkomst. Bovendien zal de NFU het onlangs uitgebrachte rapport over MVL laten vertalen naar het Engels, en zal Minister Bruins dit onder de aandacht brengen van zijn Europese collega’s. Wemos is erg tevreden over deze uitkomst en zal het Engelse rapport onder de aandacht brengen van andere Europese organisaties die zich ook bezighouden met het betaalbaar en toegankelijk houden van medicijnen.
Global health advocate Ella Weggen: ‘Deze principes van MVL laten zien dat er stappen worden gezet in Nederland om voorwaarden te verbinden aan publieke financiering, iets waar de samenleving baat bij heeft. Voorwaarden aan universiteiten die met behulp van belastinggeld in medische Research & Development investeren moeten er onder andere voor zorgen dat er meer grip is op de prijs van het uiteindelijke medicijn.
De motie die Pia Dijkstra (D66) en Corinne Ellemeet (GroenLinks) hebben ingediend – over extra bewijslast bij de toekenning van ABC’s – heeft helaas niet kunnen rekenen op een meerderheid. CDA, VVD, CU, PVV, SGP en FvD stemden tegen de motie. Hiermee laat de Tweede Kamer een grote kans liggen om de aanvullende bescherming van medicijnen beter te onderbouwen en transparanter te maken. Wemos zal zich sterk maken om dit thema ook in de toekomst onder de aandacht te brengen van Nederlandse parlementariërs.’
Global health advocate Tom Buis: ‘De drie rapporten over ABC’s van medicijnen gaven ons een goede aanleiding om hervormingen voor te stellen op het gebied van ABC’s. Nederland had het eerste land in Europa kunnen worden dat met aanvullende eisen voor ABC’s zowel innovatie als betaalbaarheid zou kunnen verbeteren. Het is teleurstellend dat de “tegen” stemmers hiermee de status quo op het gebied van intellectueel eigendom in stand houden.’
Lees hier het stemadvies van Wemos
