Bij Wemos willen we dat iedereen, overal ter wereld toegang heeft tot geschoolde en gemotiveerde zorgverleners. Het tekort aan zorgpersoneel is echter ongelijk verdeeld en zorgt in sommige landen voor kritieke situaties. De verwachting is dat het tekort in 2030 oploopt tot meer dan 10 miljoen zorgverleners, met name in lage- en midden-inkomenslanden.
Wij analyseren daarom het beleid rond zorgpersoneel en doen aanbevelingen voor verbeteringen aan nationale en EU-beleidsmakers. Ook werken we samen met andere maatschappelijke organisaties om (gezamenlijk) nationale en Europese beleidsmakers en mondiale gezondheidsdonoren op te roepen om zich in te zetten voor eerlijk en effectief beleid rond zorgpersoneel.
Door onvoldoende investeringen zien veel landen in Europa hun zorgpersoneel vertrekken. Ze gaan op zoek naar betere arbeidsomstandigheden, betere carrièremogelijkheden of een hoger salaris, zogenaamde “pull-factoren” in de landen van bestemming. Gebrek aan carrièremogelijkheden of slechte arbeidsomstandigheden zijn “push-factoren” in de landen van herkomst. Zij stimuleren de migratie van zorgpersoneel en de mobiliteit op de interne markt van de EU, waar vrij verkeer van personen mogelijk is. Hierdoor blijven bepaalde landen achter met onvoldoende zorgpersoneel en zwakke zorgsystemen. Dit belemmert de toegang tot zorgmedewerkers voor velen, en met name voor kwetsbare en gemarginaliseerde mensen in de samenleving.
Het grote tekort aan zorgpersoneel in Europa is een gedeelde verantwoordelijkheid die gezamenlijke oplossingen vereist. Wij willen dat de Europese Commissie zich meer inspant om de volksgezondheid te verbeteren en lidstaten steunt bij hun aanpak. Zowel landen die vertrouwen op een “snelle oplossing” door zorgpersoneel uit het buitenland te halen, als landen die hun zorgpersoneel zien migreren, moeten investeren in betere werk- en leefomstandigheden, en in professionele ontwikkeling om hun zorgpersoneel te behouden en gemotiveerd te houden. Via ons project Pillars of Health vestigen wij de aandacht op de noodzaak om de beschikbaarheid van zorgpersoneel in Europa te verbeteren. We verzamelen en delen kennis en doen voorstellen voor beleidsoplossingen.
Wemos was penvoerder van het project Action for Health and Equity: Addressing medical Deserts (AHEAD), een partnerschap dat gericht was op het verminderen van gezondheidsongelijkheden door zogeheten zorgwoestijnen (medical deserts) in Europa aan te pakken. Het doel was om een beter beeld te krijgen van zorgwoestijnen in Italië, Moldavië, Nederland, Roemenië en Servië, en om bewustwording onder beleidsmakers over de noodzaak van een Europese aanpak te vergroten. Met het project wilden we zodoende bijdragen aan betere toegang tot zorg en voldoende, gekwalificeerde en gemotiveerde zorgverleners in (met name) kwetsbare gebieden en gemeenschappen. Gedurende het project hebben we onze kennis over zorgwoestijnen vergroot, een visuele tool ontworpen waarmee deze gebieden geïdentificeerd kunnen worden, en in workshops overeenstemming bereikt met lokale en nationale belanghebbenden over beleidsoplossingen voor zorgwoestijnen.
Met het AHEAD-project hebben we zorgwoestijnen op de Europese agenda gezet tijdens een door ons georganiseerde bijeenkomst met Europarlementariërs in het Europees Parlement, waar we onze beleidsaanbevelingen hebben gepresenteerd.
De AHEAD-partners waren Center for Health Policies and Services (Roemenië), Cittadinanzattiva (Italië), Media Education Centre (Servië), National School of Public Health Management (Moldavië), VU Athena Institute (Nederland) en Wemos. Het project liep van april 2021 – mei 2023.
Lees ook hier meer over onze AHEAD-publicaties en projecttools.
De meeste lage– en midden-inkomenslanden kampen met een ernstig tekort aan zorgpersoneel. Opgeleide zorgmedewerkers komen door gebrek aan vaste banen en financiering voor salarissen zeer moeilijk aan een baan. Zorgmedewerkers die wel een baan hebben, zijn vaak overbelast en niet in staat de juiste zorg te verlenen, waaronder seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Hoewel donoren en regeringen het erover eens zijn dat het aantal zorgverleners dringend omhoog moet, financieren zij geen salarissen, omdat zorgpersoneel wordt beschouwd als nationale verantwoordelijkheid.
Wij pleiten voor langetermijninvesteringen van mondiale gezondheidsactoren in zorgpersoneel in lage– en midden-inkomenslanden om de kwantiteit en de kwaliteit van hun professionals te verbeteren en de beste voorwaarden te scheppen om ze in dienst te houden. Binnen de Europese Unie moeten lidstaten ook in hun zorgmedewerkers investeren, onder andere door gebruik te maken van de bestaande EU-financieringsinstrumenten. Uiteindelijk moeten alle landen hun budgetten verhogen in overeenstemming met de mondiale doelstellingen, investeren in goede planning en prognose, evenals in de werving, ontwikkeling, opleiding, en het behoud van hun zorgpersoneel.
Ontvang onze nieuwsbrief
